Pojawiająca się nagle i bez ostrzeżenia pandemia koronawirusa wymusiła na kadrze zarządzającej konieczność dostosowania stylu zarządzania do dynamicznie zmieniającego się świata i rynku pracy. Musieliśmy sięgnąć (lub odkryć) własne uświadomione (lub nie) zarządcze supermoce, takie jak choćby bilokacja, ekstremalna elastyczność czy cierpliwość i odporność na stres. Przyjrzyjmy się jednej z managerskich supermocy, jaką jest wysoko rozwinięta inteligencja emocjonalna i przeanalizujmy możliwości rozwijania jej oraz możliwości, jakie niesie ze sobą jej trening.
IQ kontra EQ
Co to znaczy, że ktoś jest inteligentny? Co, w postępowaniu drugiej osoby, sprawia, że zaczynamy postrzegać ją jako inteligentną? Prócz tego, że każdy samodzielnie i intuicyjnie potrafiłby ocenić, nazwać lub wskazać przejawy inteligencji w drugim człowieku, przyjrzyjmy się dokładnym jej elementom, by wiedzieć, które dokładnie komponenty sprzyjają ocenie poziomu inteligencji u człowieka. Obserwując kogoś, najczęściej zwracamy uwagę na takie aspekty jak:
- podejmowane decyzje (ich spójność w biegu życia, konsekwencja),
- poziom dyskusji,
- dobór i złożoność słownictwa, jakim ktoś się posługuje,
- tok rozumowania i umiejętność analizy problemów,
- elokwencja i zdolności oratorskie,
- zdolności matematyczne,
- ogólny poziom wiedzy o świecie,
- umiejętność przeskakiwania pomiędzy różnymi tematami w sposób logiczny i spójny (łączenie wątków).
To umiejętności określane przez część badaczy jako “szkolne”, gdyż w większości przypadków rozwijamy te kompetencje, uczestnicząc w toku edukacji szkolnej, która rozwija nasze umiejętności mierzone przez powszechnie używane testy inteligencji. Czym zatem będzie iloraz inteligencji emocjonalnej? Opracowany przez Daniela Golemana koncept inteligencji emocjonalnej (EQ – emotional quotient) odnosi się do poziomu radzenia sobie, wglądu i rozumienia własnych oraz cudzych emocji. To wskaźnik określany przez pięć aspektów obserwowanych u drugiego człowieka:
- samoświadomość (świadomość własnych stanów emocjonalnych),
- umiejętności społeczne (jakość i satysfakcjonujące relacje z innymi ludźmi),
- empatia (współodczuwanie, odzwierciedlanie emocji innych osób),
- samokontrola (kontakt ze swoimi emocjami, zdolność kontrolowania ich i wyrażania w akceptowany przez otoczenie sposób),
- motywacja (umiejętność motywowania siebie i innych ludzi).
Wskaźnik EQ pojawia się u wszystkich ludzi i wbrew potocznemu rozumieniu, nie ma ludzi, którzy nie mają inteligencji emocjonalnej :), zaś sam EQ zależy od poziomu inteligencji racjonalnej (IQ).
Po co Ci inteligencja emocjonalna?
Umiejętności składające się na inteligencję emocjonalną przekładają się bezpośrednio na nasz poziom zadowolenia i wyniki w pracy. Badania Golemana pokazują, że za sukces zawodowy i prywatny aż w 80% odpowiada wskaźnik inteligencji emocjonalnej, jako dominujący wobec inteligencji ogólnej (badania podłużne absolwentów Uniwersytetu Harvarda). Nie wszyscy badacze zgadzają się z tak wysokim poziomem wpływu EQ na nasz zawodowy sukces, jednak większość badań teoretycznych i praktycznych podkreśla, że to właśnie kompetencje społeczne i interpersonalne dominują u ludzi odnoszących sukces zawodowy w życiu. Na co przekłada się inteligencja emocjonalna w firmach?
- samoświadomość → umiejętność nazywania, rozumienia i przewidywania emocji własnych i u innych ludzi to kompetencje niezbędne w pracy dobrych zespołów sprzedażowych, marketingu, edukacji, sztuce, prowadzeniu własnego biznesu. Dzięki tej świadomości zaoszczędzisz czas i przyspieszysz pracę koncepcyjną, przewidzisz reakcje Twoich odbiorców i klientów;
- samokontrola → to lepsze radzenie sobie ze stresem, konfliktami, cudzą odmową, krytyką, presją czasową. To wypływająca ze świadomości i racjonalnej interpretacji emocji, zdolność kontrolowania siebie w sytuacjach stanowiących dla nas wyzwanie;
- empatia → współodczuwanie, wychwytywanie i odzwierciedlanie cudzych emocji sprzyja budowaniu krótko- i długoterminowych relacji w zespołach pracowniczych i z klientami. Zrozumienie wątpliwości klienta, przyznawanie prawa do całej gamy odczuć i wrażliwość na te odczucia, sprawia, że relacje z klientami zyskują na barwności, autentyczności i elastyczności;
- motywacja → umiejętność motywowania innych osób i siebie samego wiąże się trochę zarówno z empatią jak i samoświadomością. To umiejętność prowadzenia wewnętrznych dyskusji samemu z sobą i podejmowania działań pomimo spadku motywacji, rozumiejąc prawa i naturę własnych oraz cudzych emocji i to, że długodystansowa wizja i cele, mimo iż niewidoczne tu i teraz, są w stanie nas zmotywować do działania;
- umiejętności społeczne → związane są z wszystkimi wyżej wymienionymi elementami inteligencji emocjonalnej. Lubimy ludzi, którzy nas rozumieją, potrafią przewidywać efekty swoich działań i wpływ podejmowanych przez siebie decyzji, ich emocje są pod kontrolą lub są dojrzale wyrażane, nieźle radzą sobie ze stresem i przeciwnościami losu. Osoby takie, potocznie mówiąc, dają się lubić, ze względu na ich poziom dojrzałości i opanowania, są spokojne i przewidywalne reakcje w sytuacjach kryzysowych i trudnych.
Osoby wysoce inteligentne emocjonalnie to osoby lubiane i szczęśliwsze, posiadające bardzo dobry kontakt z własnymi potrzebami, co przekłada się na asertywne i spójne życiowe decyzje. Po prostu są szczęśliwsze – prywatnie i zawodowo. Lepiej radzą sobie ze stresorami i napięciem. Całe szczęście, inteligencję emocjonalną można trenować i rozwijać.
Trening inteligencji emocjonalnej – od czego zacząć?
Jednym z częściej zadawanym przez nas w Podkarpackim Centrum Szkoleniowym zadań domowych jest trening nazywania odczuwanych przez nas emocji.
W ramach ćwiczenia załóż sobie zeszyt, aplikację czy notatnik. Codziennie wieczorem rób krótki przegląd dzisiejszych wydarzeń dnia: “Co się dzisiaj wydarzyło” i przyjrzyj się swoim codziennym doświadczeniom. Drugim pytaniem, które należy sobie zadać, jest: “Co w związku z tym odczułem/am?” i stworzenie listy emocji, które tego dnia mi towarzyszyły. W ramach takiego ćwiczenia, w którym można podeprzeć się różnego rodzaju mapami i wykresami emocji (które dostarczamy naszym Klientom), zyskujemy, w perspektywie dłuższego treningu, nawyk i łatwość w nazywaniu naszych emocji.
Jest to pierwszy i najbardziej podstawowy krok, od którego należy zacząć treningi inteligencji emocjonalnej. Zachęcamy do wykonywania takich przeglądów codziennych wydarzeń. Jeśli zdarzy Ci się zapomnieć któregoś dnia o takim przeglądzie – nic się nie dzieje! Najważniejsze, żebyś wrócił/a do ćwiczenia lub wykonała kolejne powtórzenie wzmacniając i nabudowując swój nawyk. W końcu – to ćwiczenie czyni mistrza.
W razie jakichkolwiek pytań zapraszamy do kontaktu. Powodzenia!
